“Ik weet! Ik weet het! “
De zelfbeheersing bij kinderen met ADHD laat vaak te wensen over. Het telkens voor de beurt roepen en reageren roept soms tot irritatie bij klasgenoten en soms ook bij de leerkrachten. Echter deze kinderen doen dit niet met opzet, ze zijn niet met opzet onbeleefd. Neurologisch gezien is er bij kinderen aanwijsbaar dat er sprake is van een probleem in de impulscontrole of met andere woorden: deze kinderen vinden het moeilijk hun enthousiasme af te remmen en te controleren.
Hieronder geef ik een aantal tips die je het kind met veel geduld (en veel oefening) kan leren om zijn impulsieve gedrag af te remmen.
Impulscontrole bij een kind met ADHD
Leerlingen met ADHD vinden het lastig om niet automatisch te zeggen wat in hun opkomt, ze hebben moeite om impulsen te bedwingen. Deze kinderen onderbreken de leerkracht in hun verhaal of reageren meteen op de reacties van medeleerlingen. Dit zijn ook de leerlingen die er maar niet in slagen om eerst de vinger omhoog te steken voor een beurt, nee, ze roepen meteen het antwoord door de klas.
Waarom kunnen kinderen met ADHD hun impulsen niet beheersen?
Kinderen met ADHD hebben moeite om hun impulsen te beheersen. Wetenschappers geloven dat lagere niveaus van dopamine (een neurotransmitter in de hersenen) ervoor zorgen dat het meteen reageren op hun omgeving (of op de vraag) voor het brein als een beloning werkt. Daarom lijken deze kinderen vaak te handelen of te praten voordat ze denken. Het zogenaamde STOP DOE DENK ritme is voor hen lastig.
Daarnaast is het voor kinderen met ADHD niet altijd duidelijk dat het onderbreken, dan wel het antwoord eruit floepen, als storend wordt ervaren door hun omgeving.De leerling met ADHD begrijpt prima dat zijn gedrag onjuist is. Hij weet inmiddels wel dat hij eerst de leerkracht of leerling uit dient te laten praten of de vinger dient op te steken. Maar hun impulsiviteit zit hen in de weg. Er is sprake van een gebrek in zelfcontrole.
Oplossingen voor een betere impulscontrole in de klas
Kinderen met ADHD hebben het nodig om hun gedrag te laten aansturen en bijsturen door de leerkracht om zich te ontwikkelen.
Maar hoe doe je dat dan als leerkracht?
De ervaring leert dat mondeling corrigeren in het bijzijn van de medeleerlingen, de leerling in kwestie kwetsbaar maakt, het kan het al negatieve zelfbeeld nog verder beschadigen. Gebruik in plaats daarvan visuele herinneringen als onderdeel van een geheime “contract” die je met de leerling hebt opgesteld. Gebruik een geheim signaal. Leer de leerling dat het gebaar of het signaal betekent dat hij moet stoppen.
Schrijf op het bord ter herinnering het woord STOP, of gebruik een visueel stoplicht en markeer deze op rood. Maak het visueel voor de hele klas zodat het een klassikale afspraak is. Eventueel kun je op de momenten dat je instructie geeft een rood stoplicht op de tafel van de leerling leggen (als herinnering aan het niet onderbreken).
Maak een visuele telling. Toon de leerling bijvoorbeeld op een reken-rekje hoeveel ‘kansen’ hij heeft. De andere leerlingen weten niet wat de leerkracht telt. Dus geef bijvoorbeeld 5 kansen per dagdeel. Schuif de kralen opzij, de leerling ziet hoeveel kansen resteren.
Oplossingen voor een betere impulscontrole thuis
Doe de ‘NIET onderbreken’ training. Vertel je kind dat je een activiteit doet die hij niet mag onderbreken. Help je kind eerst op weg met een taak. Ga dan je eigen activiteit doen en neem elke paar minuten pauze om je kind te complimenteren dat hij je niet onderbreekt. Breid dit verder uit.
Je kunt hierbij om het succes te vergroten ook gebruik maken van een beloningssysteem. Elke keer dat je kind netjes zonder onderbreking gespeeld heeft tot je kwam kijken krijgt hij dan een sticker. 5 stickers mag hij dan inleveren voor een beloning.
Heb jij nog suggesties of vragen, laat het weten in een reactie.
Check onze leerkracht training: ADHD positief aanpakken in de klas
Check onze online psycho-educatie: ADHD psycho-educatie voor ouders
Gerelateerde artikelen:
ADHD is geen aandachtsprobleem!
Hulpmiddelen voor tieners met ADHD
